Ròng rã dọc miền Trung đưa tin bão lũ, 45 ngày bám tr�?tại tâm dịch Đà Nẵng là hai đợt công tác không bao gi�?quên của cô phóng viên tr�?Nguyễn Thu Hằng, cựu sinh viên K58 Viện Đào tạo Báo chí và Truyền thông. Có chuyến đi bắt đầu bằng một ch�?đạo bất ng�? vài tiếng đồng h�?chuẩn b�?ngay sau khi nhận nhiệm v�?và chưa xác định ngày tr�?v�? Ba lô trên vai Hằng chất chứa niềm mong mỏi tái hiện tới độc gi�?những câu chuyện chân thật nhất �?mỗi mảnh đất cô đặt chân tới.

Với những th�?h�?sinh viên sau này của Viện Đào tạo Báo chí và Truyền thông, ch�?Hằng là một "tiền bối" trong ngh�?mà chúng tôi thường theo dõi đ�?học hỏi. Chúng tôi có dịp trò chuyện với ch�?v�?hành trình làm báo đầy th�?thách của một cô phóng viên tr�?
 

Cộng tác với báo Tuổi tr�?t�?năm ba đại học, Thu Hằng nhận ra mình chưa đ�?trải nghiệm đ�?chiến đấu dài hơi với ngh�? hay nói theo cách của ch�?là “còn dốt lắm�? Sau khi tốt nghiệp, ch�?quyết định tạm dừng làm báo và hoạt động trong một t�?chức phi chính ph�? Trải qua 2 năm, Hằng quay lại với ngh�?báo khi thấy bản thân đã vững vàng hơn. Ch�?lựa chọn vào TP.HCM đ�?bắt đầu lại t�?con s�?0 cùng mong muốn có thêm góc nhìn mới trong công việc và cuộc sống.

“Với tôi, điều quan trọng nhất trước những thay đổi là s�?chuẩn b�?k�?lưỡng. Khi xác định vào Sài Gòn, tôi lo lắng c�?v�?môi trường sống lẫn việc bắt đầu lại với ngh�?báo. Nhưng tôi t�?tin vì đã chuẩn b�?cho riêng mình một b�?quy tắc đ�?biết nên và không nên làm gì. Tôi dành thời gian tìm hiểu thời tiết Sài Gòn, đọc nhiều v�?con người Nam B�? c�?gắng hiểu nút thắt trong đời sống văn hóa của h�?vài chục năm tr�?lại đây. Quá trình thích nghi nh�?vậy mà suôn s�?hơn�?- Hằng k�?

Vào Nam đã 4 năm, công tác qua hai đơn v�?báo chí, Thu Hằng coi mỗi lần chuyển dịch như một chuyến tàu mới và phải xác định rõ nơi mình muốn tới.

Giai đoạn 2020 - 2021 đánh dấu s�?trưởng thành của Thu Hằng qua những tháng ngày tác nghiệp bền b�?�?các s�?kiện thời s�?nóng. Mưa bão triền miên, sạt l�?rình rập, gh�?da do lội nước hàng cây s�? nguy cơ nhiễm Covid-19 cao�?không ngăn được bước chân cô phóng viên tr�? Cô trân trọng mỗi chuyến đi và từng nhiều lần xung phong vào các điểm nóng nhất. Có lần nhận thông báo tr�?v�?cơ quan, Hằng còn tiếc vì s�?b�?l�?thông tin.

“Đôi lúc mệt, tôi cũng than th�? Sao phải kh�?th�?h�?Hằng? Nhưng ý nghĩ dừng lại chưa bao gi�?xuất hiện trong đầu tôi. Chẳng có ngh�?lực phi thường hay bí quyết cao siêu gì cho những tình huống khó khăn đó, chính xác là tôi “lết�?qua. C�?vượt từng th�?thách, giải quyết từng vấn đ�? tất c�?lại đâu vào đấy. Trong cái khó, mình s�?nhận được nhiều bài học, có “đất diễn�?và câu chuyện đ�?k�?lại sau này.�?/p>

Một trong những câu chuyện Hằng luôn t�?hào khi nhắc tới là hành trình viết lên “Giải cứu Đà Nẵng�?�?bài báo tái hiện chân dung các chiến sĩ diệt Covid-19 �?tâm dịch Đà Nẵng. Ý tưởng bài viết bắt đầu khi ch�?vô tình trò chuyện cùng thành viên trong đoàn y, bác sĩ cứu tr�?bệnh viện Đà Nẵng. Cách h�?xây dựng chiến lược đ�?đưa thành ph�?thoát khỏi th�?dịch căng thẳng khiến Hằng liên tưởng tới việc bày binh b�?trận trên chiến trường khốc liệt.

Trên Facebook cá nhân, Hằng từng đ�?cập Giải cứu Đà Nẵng là sản phẩm có quá trình thực hiện gian nan nhất của mình, có th�?ví như nhặt từng mảnh vụn bánh mì. Ch�?ch�?mất 1 - 2 ngày đ�?hình dung bài nhưng thời gian theo dấu câu chuyện lại kéo dài gấp nhiều lần. Danh sách phỏng vấn d�?kiến gồm hơn 20 nhân vật, ch�?tiếp cận và phỏng vấn được 13 người. Sau cùng, Hằng ch�?có th�?đưa vài nhân vật vào bài viết, t�?120 trang bóc băng chắt chiu thành bản thảo 6000 t�? Được tòa soạn yêu cầu rút ngắn đ�?đạt dung lượng 3000 t�? Hằng rơi nước mắt vì b�?ch�?nào cũng tiếc, cắt chi tiết nào cũng xót. "Các sếp đ�?xuất sửa một s�?t�?vì thô, nhưng phải có chúng thì bài mới thật. Với Giải cứu Đà Nẵng, tôi phải đấu tranh đ�?bảo v�?từng t�?mình viết. Khi bài xuất bản, c�?độc gi�?và những y, bác sĩ tôi từng phỏng vấn đều khen bài hay và gửi lời cảm ơn đến tôi." - Hằng chia s�?

Phỏng vấn 13 nhân vật trực tiếp tham gia trận chiến cam go ấy là điều không d�?dàng. Trước s�?tò mò của tôi v�?cách tiếp cận và khai thác thông tin t�?nhân vật trong bối cảnh thiên tai, dịch bệnh, Thu Hằng chia s�?

“Với thiên tai, dịch bệnh, việc phóng viên có mặt tại hiện trường, quan tâm s�?chia s�?d�?nhận được thiện cảm t�?bà con nhân dân, nên tiếp cận nhân vật không khó. Cái khó là tìm ra những nhân vật, câu chuyện cảm xúc giữa nhiều đau thương, mất mát".

Trường hợp tâm dịch Đà Nẵng, tôi gặp nhiều cản tr�?hơn v�?tình hình sức khỏe, lịch công tác dày đặc của nhân vật. Phóng viên bắt buộc phải ch�?đợi và tận dụng cơ hội. Tôi nhiều lần ch�?nhân vật trước cửa bệnh viện hàng gi�?đồng h�?vì bản thân h�?cũng không rõ khi nào mình hết ca làm việc. Các y, bác sĩ phải tranh th�?từng phút giây ngh�?ngơi nên phóng viên chúng tôi không n�?làm phiền h�?lâu.

Với những yếu nhân, chính tr�?gia, một cách hiệu qu�?là mưa dầm thấm lâu, xuất hiện liên tục đ�?h�?quen mặt, t�?quen thành tin. Ngoài ra, có th�?liên h�?qua các kênh liên quan. Tôi đã thông qua đội ngũ truyền thông của B�?Y t�?đ�?được phỏng vấn cựu Th�?trưởng Nguyễn Trường Sơn �?giai đoạn dịch bệnh căng thẳng.�?/p>

Đ�?có được những bài viết, hình ảnh chân thật trên mặt báo, những phóng viên như Thu Hằng có th�?đã đi b�? lội bùn hàng km, túc trực nhiều ngày gi�?�?bệnh viện mặc nguy cơ phơi nhiễm cao,�?Trước những câu hỏi v�?khó khăn, Hằng luôn tr�?lời lạc quan, không chút chần ch�? Điều khiến cô lăm tăn nhiều nhất �?những chuyến công tác ấy là “có b�?l�?gì không�? “có làm phiền thời gian ngh�?ngơi hiếm hoi của nhân vật hay không�?

Khi được hỏi v�?những thiệt thòi, khó khăn của một phóng viên n�? Hằng chia s�? “Không những không thiệt mà còn có nhiều lợi th�?hơn ấy ch�? Tất nhiên, ph�?n�?phải đối mặt với một s�?vấn đ�?như sức khỏe yếu, khó bảo v�?bản thân trước động cơ xấu của người khác giới,... nhưng tôi đoán đồng nghiệp nam cũng gặp bất lợi riêng. Ph�?n�?muốn cương có cương, nhu có nhu. Trong một vài trường hợp, một phóng viên n�?s�?d�?dàng tiếp cận nguồn tin hơn phóng viên nam. Ví d�?giữa hiện trường bão lũ, s�?nh�?nhàng, tình cảm của n�?phóng viên giúp nhân vật d�?trải lòng. Ph�?n�?cũng được mọi người xung quanh quan tâm chăm sóc rất nhiều trong những chuyến đi.�?�?Hằng chia s�?

Ph�?trách nhiều lĩnh vực quan trọng, phức tạp, Thu Hằng luôn gi�?quy tắc k�?chuyện thật, nhanh và toàn diện nhất có th�? Cô đặc biệt đ�?cao việc tạo ra sản phẩm có tính phát hiện, sáng tạo đ�?tăng thu hút.

Khi nhắc tới những thách thức mà ngh�?báo phải đối mặt như trí tu�?nhân tạo, suy giảm công chúng, cạnh tranh với mạng xã hội, Thu Hằng khẳng định các phóng viên s�?không tồn tại với ngh�?lâu nếu ch�?biết làm những sản phẩm đơn giản.

“AI bây gi�?đã viết được tin nhanh nhưng tôi cho rằng ít nhất trong 5 - 10 năm nữa, nó chưa th�?viết bài chuyên sâu, tạo ra sản phẩm có đ�?kiến tạo như một nhà báo thực th�? Do đó, đ�?không b�?thay th�? việc đầu tiên là gạt b�?suy nghĩ làm báo ch�?đ�?viết tin. Phóng viên, nhà báo cần bớt d�?dãi, t�?thích nghi với công ngh�?và sửa đổi khiếm khuyết trong sản phẩm. Công ngh�?tạo ra s�?xuất hiện của quá nhiều cái mới, độc gi�?ngày càng khó tính hơn".

Theo Thu Hằng, đ�?làm được điều trên, nhà báo, phóng viên nên trang b�?các b�?k�?năng mới ngoài quay, chụp, viết đơn thuần. Cô đang theo đuổi xu hướng báo chí d�?liệu và bắt buộc phải thành thạo k�?năng s�?dụng công c�?phân tích d�?liệu. Hằng cũng đ�?cập tới một lựa chọn khác là s�?dụng các công c�?lập trình web đ�?đưa thông tin dưới dạng tương tác, thu hút và gi�?chân độc gi�?

Tôi được nghe nhiều v�?thời sinh viên sôi nổi của ch�?Hằng tại Viện Đào tạo Báo chí và Truyền thông. T�?Hùng Cup, Báo chí hát, CMP,... chương trình nào cũng thấy mặt cô sinh viên Thu Hằng. Tôi hỏi thì ch�?cười:

“Chắc ngày xưa rảnh quá ấy mà. Khi nhìn lại, tôi thấy các nhiệm v�?của hoạt động ngoại khóa Viện mình khá giống quá trình điều phối thực hiện sản phẩm báo chí tôi đang làm hằng ngày - có đ�?b�?phận quay, chụp, lên nội dung. Khoa dạy chúng ta k�?năng và h�?thống tư duy, còn CMP, T�?Hùng, Báo chí hát lại dạy mình cách làm.�?br />
“Khi nhắc đến một s�?cái tên như anh Minh Chiến, anh Việt Bino, ch�?Anh Thư, ch�?Thu Quỳnh, anh Trung Hà,... Hằng có cảm xúc gì?�?�?Tôi hỏi. 

“Vui lắm, thanh xuân đó. H�?là những người anh ch�? người bạn gắn bó và chứng kiến quá trình trưởng thành của Hằng t�?khi lên đại học, kết nối tôi đi làm báo. Bọn tôi gặp nhau t�?ngày này qua ngày khác mà không chán. Đến bây gi�?tôi vẫn gi�?mối quan h�?thân thiết. Có l�?đó là sợi dây liên kết của tôi với Viện Báo khi đã ra trường nhiều năm.�?br />
S�?gắn bó với các th�?h�?đồng môn nhắc nh�?Hằng rằng cô luôn một sinh viên Khoa Báo. Cuộc trò chuyện kết thúc bằng thông điệp cô gửi tới những sinh viên tương lai của Viện: ngoài s�?ch�?dạy t�?thầy cô, hãy ch�?động tìm hiểu xu hướng báo chí mới trên th�?giới đ�?trang b�?b�?k�?năng phù hợp.